Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ale nie są przez niego wytwarzane. Z tego powodu tak ważna jest zbalansowana dieta, która dostarczać będzie te związki chemiczne z zewnątrz. Najczęściej dostarczane są w formie prowitamin, czyli substancji, które dopiero w wyniku przemian w organizmie ukształtują się ostatecznie w witaminy.
Można podzielić je na dwie zasadnicze grupy: rozpuszczalne w wodzie (A, D, E, K) oraz rozpuszczalne w tłuszczach (B, C). Bardzo często zdarza się, że w organizmie zaczyna brakować jednej lub więcej witamin. Mówimy wtedy o hipowitaminozie. Jeżeli brakuje jej całkowicie ? awitaminozie. Z kolei równie niebezpieczny jest nadmiar witamin, który określany jest przez lekarzy hiperwitaminozą. Funkcje życiowe człowieka będą działały prawidłowo jedynie wtedy, gdy poziom każdej z witamin będzie na optymalnym poziomie. W innym przypadku spotkamy się z szeregiem objawów przypominających śmiertelne choroby. Przestawiamy 5 najważniejszych witamin, na które warto zwrócić uwagę.
- Witamina A
Bierze udział w procesie widzenia przekształcając się w retinal. Pozwala on na utrzymanie wrażliwości pręcików na światło o niewielkim natężeniu. Ponadto bierze aktywny udział we wzroście i rozwojowi kości, wzmacnia żuchwę i zapobiega powstawaniu deformacji zgryzu. Skutkiem niedoboru witaminy A jest przede wszystkim ślepota zmierzchowa. Jest to zaburzenie widzenia objawiające się znacznym pogorszeniem widzenia w przyćmionym świetlne. Może wystąpić również kseroftalmia i zaburzenia wzrostu. Duże ilości witaminy A znajdują się w nabiale i warzywach zawierających karoteny.
- Witamina C
Jej zadaniem jest asymilacja żelaza, działa jako przeciwutleniacz. Utrzymuje odpowiedni stan tkanki łącznej i odpowiada za wzmocnienie zębów oraz dziąseł. Zabija bakterie, które mogą wywoływać próchnicę zębów. Wzmacnia odporność organizmu w czasie infekcji, jak również ma działanie stabilizujące psychikę. Skutkiem niedoboru jest szkorbut, kruchość naczyń krwionośnych, osłabienie organizmu. Znajduje się przede wszystkim w zielonych warzywach liściastych, w cytrusach, truskawkach, czarnych porzeczkach.
Więcej o witaminach przeczytaj w Women’s Health.
- Witamina B1
Bierze udział w oddychaniu komórkowym, wpływa na metabolizm węglowodanów, tłuszczów i aminokwasów. Odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie tkanki nerkowej, przewód pokarmowego oraz układu krążenia. Niedobory mogą powodować choroby układu nerwowego, chorobę beri-beri, drżenie kończyn, problemy sercowe. Znajduje się w wieprzowinie, wątrobie, drożdżach, orzechach oraz jarzynach.
- Witamina B12
Jej zadaniem jest wspomaganie procesu krwiotworzenia w szpiku kostnym. Bierze udział w utlenianiu kwasów organicznych. Skutkiem niedoboru jest anemia złośliwa, może prowadzić do trwałego uszkodzenia układu nerwowego i doprowadzić do powstania stwardnienia rozsianego. W dużych ilościach znajduje się w mleku, żółtkach jaj, mięśnie, wątrobie, rybach, ostrygach oraz kiełkach.
- Witamina K
Odpowiada za prawidłowy proces krzepnięcia krwi. Bierze udział w metabolizmie układu kostnego. Skutkiem niedobór są zaburzenia krzepnięcia krwi, wydłużony czas gojenia się ran, samoistne krwawienia oraz zaburzenia w pracy jelit. Znajduje się w wątrobie, oleju sojowym, zielonych warzywach, pomidorach, truskawkach.